اسطوره پردازی در ادبیات نوجوان ( دهه ی هشتاد )

ضرورت انجام این پژوهش در واقع بررسی یک دهه از ادبیات نوجوان است که بازه ی زمانی هشتاد تا نود را در بر می گیرد که به جرات می توان گفت در این دوره ادبیات خاصه شعر وداستان برای این گزوه سنی جدی گرفته شد یا به عبارتی گروه سنی نوجوان درجامعه ی ادبیات دیده شد و دغدغه های او در شعر و داستان راه پیدا کرد . در ابتدای دهه ی هشتاد جشنواره های شعر و داستان نوجوان برگزار شد و حتی در جچشنواره های معتبر مانند شعر فجر نیز شاخه ی شعر نوجوان باز شد. در حالیکه ژانر شعر نوجوان در گذشته در دل شعر کودک پنهان شده بود. برای کودک و نوجوان فعالیت کرده است و در دهه ی هشتاد با شعار سی روز تعطیلی ، سی رمان دست به انتشار رمان های نوجوان زد. با بررسی اجمالی رمان های برگزیده در دهه ی هشتاد که نماینده جریان داستان در ایران هستند به نکته ی قابل توجهی دست یافتم و آن میل اندیشه های رمان به سمت اسطوره گرایی اس. با بررسی بیش از 50 رمان برگزیده در سال های اخیر روشن گردید که شخصیت های خلق شده داستان های نویسنده گان ایرانی به سمت مانایی و ماندگار شدن حرکت کرده و از حیث مضمون و محتوی نیز نویسنده ها ، تلاش در اسطوره سازی واسطوره آفرینی داشته اند. حتی با بررسی ساختار زبانی رمان ها نیز نمونه های بسیار شایانی درساخت زبانی جملات ونوع روایت داستان ها به چشم خورد که در آن نویسنده تلاش خود را دراین زمینه داشته است. بنابراین در این پژوهش سعی شده تا به مدد نظریه ی «لوی استروس» و «رولان بارت» ، نظریه پرداز غرب در خصوص تعریف اسطوره در ادبیات امروز به نگرش های مدرن در باب سیال بودن ذهنیت اسطوره ای درادبیات نوجوان و فراوانی مفاهیم اسطوره ای در رمان هایدهه ی هشتاد و گرایش رو به رشد نویسندگان این دهه دراسطوره سازی واسطوره آفرینی درادبیات نوجوان پرداخت شود. لذا با این رویکرد به بررسی و تحلیل عناصر اسطوره آفرین در ساختار و محتوای آثار تولید شده در ادبیات نوجوان دهه ی هشتاد پرداختم. در ریخت شناسی آثار تولید شده دراین حوزه دو عنصر «روایت گری» و « توصیف» از اهمیت خاصی در باب اسطوره سازی برخوردارند. در این پژوهش برای ملموس شدن و عملی کردن مباحث انتزاعی ، شواهد و مثال هایی از چند رمان و برگزیده در نظر گرفته شده که دراین بازه زمانی موفقیت هایی را در جامعه ی ادبی کسب کرده اند. اهداف کلی : الف) ثبت ارزش ها و تبادل تجربیات در بخش راهکارهای انتقال مفاهیم اسطوره در ذهن کودک و نوجوان امروز ب) توجه به اسطوره پردازی وضرورت این امر در ادبیات و نوجوان ج) گشودن راهی مناسب برای علاقه مندان به موضوع پژوهش د)معرفی دانش اسطوره شناسی به عنوان علمی مستقل اهداف جزئی الف) مقایسه ی نظرات و دیدگاه های منتقدان و صاحب نظران عرصه ی ادبیات نوجوان ب)پی بردن به اندیشه های شاعران یا نویسندگان کلاسیک و مدرن که درارایه اسطوره در ادبیات نوجوان وایجاد گر ی ذهنی نوجوان درباب اسطوره پردازی موفق بوده اند. ج) تبیین اندیشه ها و دیدگاه های شاعران و نویسندگان در باب موضوع مورد پژوهش بعد از انجام این پژوهش نتیجه گرفتم که درادبیات نوجوان دهه ی هشتاد درایران ذهنیت اسطوره ای بطور ناخودآگاه در اغلب داستان ها توسط نویسنده خلق شده و روند رو به رشدی دراین دهه داشته است طبیعت نقش پررنگی درشعر ها و داستان ها پیدا کرده اتس و ابزار آنیمیسم وشخصیت بخشی از ابزارهای مهم نوسنده ها در این دهه بوده است اما نکته قابل توجه این است که هیچ گاه به طور جدی دراین حزه کار نشده است. مبانی نظری تحلیلی دراین حوزه وجود ندارد. تنها کتابی که در این سال ها در حوزه ی تحلیل شعر نوجوان به عنوان منبع در بازار مکتاب ایران موجود است کتاب «از این باغ شرقی» است. لذا امیدواریم در سال های آینده کمبود منابع نظری در حوزه ی ادبیات نوجوان درایران رفع شده و نیاز این شاخه از ادبیات نیز جدی گرفته شود.